تخمه آفتابگردان یکی از خوراکی‌های سالم و خوشمزه‌ای است که اگر در حد اعتدال مصرف شود، فواید زیادی برای بدن دارد. اما به دلیل طعم خوب و در دسترس بودن آن، گاهی افراد تخمه را در حد زیاد مصرف می‌کنند و دچار مشکلات زیادی می‌شوند. مضرات خوردن تخمه زیاد گاهی می‌تواند مشکلات جدی‌ای را برای سلامتی به وجود آورند.
در این مقاله می‌خواهیم خواص تخمه آفتابگردان و خطرات مصرف بیش‌ازحد آن برای سلامتی را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان میوه گل آفتابگردان و از گل‌آفتاب‌گردانیان است. البته این اصطلاح با توجه به مفاهیمِ کالبدشناسی میوه زیاد معتبر و درست نیست. در گیاهشناسی آن را از کاسنیان می‌شمارند. معمولاً وقتی پوسته از آن جدا شد، به آن تخم آفتابگردان می‌گویند.
بزرگترین بازار خرید و فروش تخمه آفتابگردان در شهرستان های خوی و سنقر و کلیایی و سقز می باشد، بیشترین سطح زیر کشت تخمه آفتابگردان آجیلی در کشور مربوط به شهرستان سنقر و کلیایی در استان کرمانشاه است.
برخی از خواص آفتابگردان به صورت مختصر:
- ویتامین E و سلنیوم: تخمه آفتابگردان یکی از منابع خوب ویتامین E است. با خوردن هر ۲۸ گرم تخمه آفتابگردان می‌توان ۷۶ درصد از ویتامین E توصیه‌شده را تأمین کرد.
- چربی‌های خوب و پروتئین: تخمه آفتابگردان حاوی چربی‌های تکثیرنشده و چربی‌های چندگانه غیراشباع است؛ از آنجا که اینها لیپوپروتئین پرچگالی یا کلسترول خوب را افزایش و درعین‌حال موجب کاهش کلسترول مضر و بد می‌شوند، اصطلاحا به آنها چربی‌های خوب می‌گویند. تقریباً ۹۰ درصد چربی‌های موجود در تخمه آفتابگردان چربی‌های غیراشباع یا سالم هستند. همچنین تخمه‌ها حاوی پروتئین هستند که به ساخت و استحکام عضلات و بافت‌های بدن کمک می‌کند.
- اسید فولیک: اسید فولیک نوعی ویتامین B است که به‌طور طبیعی در غذا وجود دارد. این ویتامین به ساخت سلول‌های جدید DNA و RNA می‌پردازد و می‌تواند مانع تغییرات سرطان‌زا در DNA شود. وجود اسید فولیک همچنین برای ساخت گلبول‌های قرمز در بدن و نگه داشتن هموسیستئین در حالت عادی، که نوعی اسید آمینه است، ضرورت دارد.
عوارض مصرف بیش از حد تخمه آفتابگردان:
همان‌طور که گفتیم، تخمه آفتابگردان علاوه‌بر مزایای متنوعی که برای سلامتی دارد، چنانچه بیش از حد مصرف شود، ممکن است خطراتی برای سلامتی نظیر اضافه‌وزن و جذب بالای سدیم داشته باشد.
اضافه وزن:
مصرف بیش از حد هر نوع ماده غذایی می‌تواند باعث اضافه وزن ناخواسته شود. افزایش وزن معمولاً بر اثر مصرف کالریِ بیشتر از حدی‌ست که بدن آن را می‌سوزاند. وقتی بدن شما توانایی سوزاندن کالری های جذب‌شده را نداشته باشد، آنها را به‌شکل چربی ذخیره می‌کند. میزان مصرف کالری شما بسته به عواملی نظیر جنسیت، سن و سطح فعالیت‌تان متغیر است.
خرابی دندان ها:
شکستن پوست تخمه آفتابگردان با دندان در حین فیلم و مسابقه دیدن، یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهاست. ولی اگر مینای دندان‌تان ضعیف شده باشد یا تازه دندان پزشکی بوده باشید، شکستن تخمه می‌تواند باعث آسیب رسیدن به دندان‌ها و لثه‌های شما شود. علاوه بر این، بخش تیز پوسته ممکن است بین دندان‌ها و لثه‌ها گیر کند یا دهان شما را تحریک کند. بنابراین برای جلوگیری از مضرات تخمه شکستن، سعی کنید آن را کمتر مصرف کنید یا تخمه پوست کنده بخرید.
بالا رفتن چربی خون:
تخمه آفتابگردان سرشار از چربی است که برای جذب مقداری ویتامین، رشد مناسب، حفظ غشای سلولی و کمک به تامین انرژی بدن ضروری است. شاید شما هم شنیده باشید که این چربی‌های سالم تک غیر اشباع می‌توانند به حفظ سطح کلسترول خوب و حمایت از سلامت قلب و عروق کمک کنند.
مسمومیت های غذایی:
آفتابگردان سرشار از سایر مواد مغذی هستند که مصرف بیش از حد آنها برای سلامتی زیان‌آور است. برای نمونه، ۱۵۰ گرم تخمه آفتابگردان حاوی ۱۶۲۱ میلی‌گرم فسفر است که ۲۳۲ درصد میزان توصیه شده است. مصرف بیش از حد این ماده غذایی مشکلات جدی برای سلامتی دارد. مسمویت غذایی ناشی از فسفر می‌تواند به کلسیفیکاسیون (آهکی شدن) بافت‌های غیراسکلتی بینجامد و به کلیه‌ها آسیب بزند.
کاهش ایمنی و بیماری های شایع پوستی:
۱۵۰ گرم تخمه آفتابگردان نیز ۱۱۱ میکروگرم سلنیوم است که ۲۰۲ درصد میزان توصیه شده است. مسمویت ناشی از سلنیوم نیز می‌تواند به علائم سلنوزیز مثل تردی و شکنندگی موها و ناخن‌ها، خارش پوست، خستگی و بی حوصلگی و حتی مرگ منجر شود. یک وعده ۱۵۰ گرمی تخمه آفتابگردان تقریباً ۳۰ درصد میزان مجاز فسفر و سلنیوم اعلام‌شده توسط مؤسسه سلامت آمریکا را فراهم می‌کند.
احتمال ابتلا به دیابت:
سلنیوم یک ماده معدنی حیاتی است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد در بدن کمک می‌کند. تخمه آفتابگردان مقدار زیادی سلنیوم دارد و خوردن چندین وعده تخمه آفتابگردان در روز می‌تواند شما را در معرض خطر مصرف بیش از حد سلنیوم قرار دهد. مصرف بیش از مقدار توصیه شده سلنیوم در روز، با افزایش شیوع دیابت مرتبط است. در ضمن، دوز بالای سلنیوم در طول زمان می‌تواند سمی باشد.
نمک فراوان و افزایش فشار خون:
در فرایند «بو دادن» به برخی از تخمه‌های آفتابگردان نمک افزوده می‌شود. بنابر اعلام سامانه داده‌های اداره کشاورزی ایالات متحده‌ی آمریکا تخمه آفتابگردان‌هایی که به آنها نمک زده شده است، ۱۷۰ میلی‌گرم سدیم دارند. این در حالی‌ست که انجمن سلامت آمریکا توصیه می‌کند، برای جلوگیری از فشار خون بالا و نیز جلوگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی، روزانه فقط ۱۵۰۰ میلی‌گرم مصرف شود.
ابتلا به یبوست در اثر مصرف بیش از حد:
خوردن مقدار زیادی تخمه آفتابگردان منجر به نهفتگی مدفوع یا انسداد مدفوع در کودکان و بزرگسالان می‌شود. خوردن تخمه آفتابگردان با پوست می‌تواند احتمال نهفتگی مدفوع را افزایش دهد، زیرا ممکن است به طور ناخواسته پوسته را بخورید و بدن شما نتواند آن را هضم کند. نهفتگی ممکن است باعث شود نتوانید مدفوع کنید و در شرایط حادتر باید به پزشک مراجعه کنید.
تخمه آفتابگردان یک راه عالی برای افزودن برخی مواد مغذی اضافی به رژیم غذایی شماست. این دانه خوشمزه سرشار از پروتئین، ویتامین E و منیزیم است و طیف وسیعی از مزایای سلامتی را ارائه می‌دهد. اما نباید فراموش کنید که کالری بالایی دارد و می‌تواند وزن شما را بالا ببرد. همچنین مصرف زیاد آن چربی خون شما را افزایش می‌دهد. بنابراین برای استفاده از مزایای آن و دور ماندن از مضرات تخمه سیاه، آن را در حد تعادل مصرف کنید.
- طرز تهیه بستنی رژیمی به روش خانگی با طعم های اصیل
- بهترین آجیل برای کاهش وزن چیست؟ کم کالری ترین مغزیجات با آجیلنو
- طرز تهیه معجون در خانه، آموزش درست کردن انواع معجون مقوی در خانه
- هل چه خواصی دارد؟ طبیعت هل را بشناسید و با خواص شگفت انگیز آن آشنا شوید
- مصرف آجیل برای عضله سازی، بهترین آجیل ها برای بدنسازی کدامند؟
