خرما از گذشته های دور، از پدر و مادرانمان شنیده بودیم که خرما سرشار از مواد مغذی است و برای بدنمان بسیار مفید است. اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی موضوعی مطرح شده است که می گویید خرما نیز مانند دیگر میوه ها و خشکبار ها امکان دارد عوارض داشته باشد، و ما را دچار مشکلاتی ناشی از مصرف نادرست یا بیش از حد این میوه کند.
ما پیشتر در یکی از سری وبلاگ های آجیلنو در مورد خواص این میوه صحبت کردیم پیشنهاد می شود به آن هم یک سری بزنید و از خواص شگفت انگیز این خشکبار با خبر شوید.
پیشنهاد می شود مطالعه کنید: خواص خرما چیست؟ 10 ها خاصیت شگفت انگیز
اکنون می خواهیم در مورد عوارض و خطرات احتمالی ناشی از مصرف نادرست خرما را برایتان بگوییم پس با ما همراه باشید.
خرما چیست؟
خرما میوه مغذی است که از سالیان بسیار دور در برنامه غذایی اقوام مختلف جای دارد. اولین ردپاهای مصرف خرما در ایران به عهد ساسانی برمیگردد. خواص و ارزش غذایی خرما سبب شده تا هماکنون نیز نقش موثری در تأمین سلامت بدن و انرژی روزانه داشته باشد.
خواص خرما و البته فواید خرما برای سلامتی و از بین بردن انواع و اقسام بیماریهایی که در بدن به وجود میآیند، میتواند بسیار زیاد باشد. اما این را هم بدانید که اگر به درستی مصرف نشود نه تنها خواصی ندارد بلکه دارای عوارض و امکان ایجاد بیماری ها و مشکلات حادی برایتان شود.
عوارض خرما
خرما میتواند منجر به مشکلات شکمی شود. اما این امکان خود به خودی نیست، مگر اینکه به آنها سولفات اضافه شود ، که در حال حاضر رایج نیز هست. سولفات یک ترکیب شیمیایی است که برای نگهداری و از بین بردن باکتری های مضر به خرمای خشک افزوده می شود. افرادی که به سولفات حساسیت دارند، می توانند به دردهای شکمی، نفخ و اسهال مبتلا شوند.
خرما سرشار از فیبر است که در کمال تعجب می تواند در این مورد اثر معکوس داشته باشد. اگر تا به حال به اندازه کافی فیبر دریافت نکرده باشد. وقتی که تعداد زیادی خرما میخورید به طور ناگهانی میزان دریافت در بدنتان به حد زیادی بالا می رود. و این افزایش ناگهانی میتواند منجر به مشکلات شکمی مانند یبوست و نفخ شود. و با وجود اینکه تحقیقات کمی انجام شده است ولی بر اساس گزارش ها در موارد بخصوصی خرما میتواند باعث بدتر شدن اسهال شود.
ایجاد عارضه های پوستی، تحریک و خارش:
میوه های خشک مانند خرما می توانند باعث تحریک پوست شوند. یک بار دیگر، پای سولفات در میان است. جوش های پوستی می توانند به دلیل کپکهای روی میوه های خشک که خرما نیز جزء آنها است، ایجاد شوند.
حملات تنفسی و آسم:
یک دیگر از مضرات خرما حمله آسمی میباشد. باید بگوییم که خرما میتواند موجب حملات آسم شود. از آنجا که خرما میتواند منجر به حساسیت شود و حساسیت نیز توانایی ایجاد آسم را دارد بهتر است کسانی که در معرض ابتلا به آسم قرار دارند بیشتر مراقب باشند. در حقیقت ۸۰ درصد از افرادی که مبتلا به آسم هستند به موادی که در هوا جابه جا میشود مانند کپک های که روی میوه های خشکی از جمله خرما وجود دارد، حساسیت دارند.
ابتلا به اضافه وزن:
اگرچه خرما سرشار از فیبر است، ولی دارای میزان بالایی از کالری و انرژی نیز می باشد و می تواند منجر به افزایش وزن بی سابقه ای شود. هر گرم از خرما 2.8 کالری دارد که به این معناست که جزء غذاهایی با میزان انرژی متوسط به حساب می آید و می تواند باعث افزایش وزن شود.
افزایش فشار خون یا هایپرکالمی:
خرما میتواند باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شود هایپرکالمی شرایطی است که باعث افزایش بیش از حد پتاسیم در خون می شود. خرما سرشار از پتاسیم است و استفاده بیش از حد از آن میتواند باعث بروز این شرایط شود. پس اگر میزان پتاسیم خون شما بالاست از خوردن خرما اجتناب کنید. میزان ایده آل پتاسیم خون چیزی در حدود ۶/۳ تا ۲/۵ میلی گرم در لیتر است. میزان پتاسیم خون بالاتر از۷ میتواند خطرناک شود و احتیاج به مداخله ی دارویی سریع دارد.
روکش های مصنوعی روی خرما:
مانند سایر میوه های دیگر مثل سیب، خرما نیز با روکش مومی عرضه می شود.به دلیل اینکه میوه ها ظاهر بهتر و درخشان تری داشته باشند با موم روکش می شوند تا برای مدت زمان طولانی تری تازه بمانند. درخشندگی خرما معمولا به دلیل روکش نفتی یا اسپری شیمیایی است که هر دوی اینها می توانند در دراز مدت باعث مشکلات شدید گوارشی شوند.
مشکلات گوارشی برای کودکان:
خرما می تواند برای کودکان ناسالم باشد، خرما برای بچه ها خیلی غلیظ و ضخیم است. جویدن خرما برای آنها سخت است و از آنجایی که روده های آنها در حال تکامل است هضم آنها می تواند مشکل باشد. که این میتواند مشکلاتی را ایجاد کند. در حقیقت خرما میتواند نای کودکان را ببند و آنها را خفه کند. بنابراین خیلی مراقب باشید. حداقل تا زمانی که بزرگ شوند خرما را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
عوارض خرما، جلوگیری از جذب فروکتوز:
شیرینی طبیعی خرما ( حداقل بخشی از آن ) به دلیل فروکتوز موجود در خرما است. برخی از افراد با هضم فروکتوز مشکل دارند که باعث ایجاد شرایطی به نام عدم تحمل فروکتوز می شود.شکر به طور کامل جذب نمی شود که باعث می شود به صورت کامل از سیستم گوارش شما عبور کند.( زیرا بدن شما قادر نیست ترکیبات آن را بشکند. ) این مشکل همچنین می تواند منجر به نفخ و دردهای شکمی نیز بشود زیرا شکر با باکتری های طبیعی موجود در روده واکنش نشان می دهد.
ابتلا به بیماری های قندی:
این طور به نظر میرسد که خرما درست به دلیل طعم شیرینش بر روی میزان قند خون تاثیر میگذارد. اما تحقیقات ویژه نشان می دهد که بر خلاف تصور، خرما میزان قند خون را کاهش میدهد، و به درمان دیابت نیز کمک کند. این احتمالا به این دلیل است که خرما حاوی قند طبیعی است و میزان گلیسمی آن پایین است. بنابراین نمیتواند تهدیدی باشد.
عوارض خرما در دوران بارداری:
قبلا در مقاله خواص خرما اشاره کردیم که در زمان بارداری یا شیردهی خرما انتخاب خوبست. خوردن خرما حداقل چهار هفته قبل از زایمان باعث زایمان راحتر می شود. ولی مراقب باشید که بیشتر از حد مجاز خرما مصرف نکنید، زیرا ما در مورد عوارض مصرف زیاد خرما در دوران بارداری، اطلاعات یا تحقیقات جامعی نداریم.
پس راه چاره چیست؟ چگونه از خرما استفاده کنیم تا دچار عارضه نشود، نگران نباشید با مصرف به اندازه و درست می توانید در حد نیاز بدن از خواص این میوه شگفت انگیز استفاده کنید، در کنار تغذیه درست با شناخت آلرژی ها و مشورت با پزشک متخصص این مسکل برطرف می شود.
میزان مصرف خرما:
بهترین میزان مصرف خرما در طول شبانه روز ۲ یا ۳ عدد از ان است. خرما بهترین گزینه برای استفاده به همراه چای است اما اگر شما عادت به نوشیدن زیاد چای دارید. دقت داشته باشید که همراه با نوشیدن هر یک فنجان چای یک عدد خرما میل نکنید. چراکه ممکن است باعث مصرف بی رویه و اثرات سوء آن شود.
میوه خرما چهار مرحله ی رسیدن دارد. در این مراحل تغییرهایی در رنگ، بافت، مزه و اندازه و ترکیب های شیمیای آن رخ میدهد. خرما در ابتدا میوه ای سبزرنگ، سفت و سرشار از آب و تانن است. طعم تلخ و گسی دارد. به مرور زمان رطوبت این میوه کمتر و میزان قند های آن بیشتر می شود تا در نهایت به خرمایی کاملا رسیده تبدیل شود.
با توجه به اینکه خرما حاوی کربوهیدرات و مواد قندی زیادی است محیط مناسبی برای رشد میکروارگانسیم ها به خصوص مخمر ها محسوب می شود. بنابراین توصیه ما به نگهداری خرما های نرم و تازه در یخچال است. سرمای محیط داخلی یخچال باعث کاهش رشد میکروارگانسم ها و همچین فعالیت های آنزیم ها میشود. به طور کلی خرما را میتوان حدود ۸ ماه داخل یخچال نگهداری کرد اما نگهداری خرماهای خشک، بیرون از یخچال و در ظرف های درب بسته اشکال ندارد. خرمای خشک تا یک سال قابلیت نگهداری در یخچال را دارد.
از نظر بهداشت شستن خرما قبل از مصرف مانند هر میوه ی دیگری ضروریست. انواع میکروارگانسم ها و آلودگی ها در نخلستان ها وجود دارد. با توجه به پدیده گردو غباری که در چند سال اخیر در مناطق غرب و جنوب غرب کشور مشکلات فراوانی ایجاد کرده؛ شستن خرما قبل از مصرف پیش از پیش ضروری شده است. بنابراین توصیه می شود خرما را قبل از مصرف کاملا بشویید ولی نیازی به جدا کردن پوست آن نیست.
نگهداری درست:
همانطور که گفتیم خرما سرشار از کربوهیدرات و مواد قندی است و در صورتی که شرایط رشد میکروارگانسیم ها فراهم شود خرما های نرم که دارای رطوبت بیشتری نسبت به انواع خشکشان هستند به سرعت تخمیر می شوند و طعم و بوی ترشیدگی می گردند.
هوای نسبتا گرم و مرطوب و حضور اکسیژن برای رشد میکروارگانسم ها و عمل تخمیر ضرورست. و اگر خرما در دمای پایین مثل یخچال در ظروف درب بسته نگهداری شود قابلیت نگهدارییش بالاتر میرود.
شکرک زدن تشکیل کریستال یا بلور های قندی است. این مشکل بیشتر در انواع تر مثل خرمای مظافتی و کبکاب و رسیده اتفاق می افتد. که در اثر نگهداری خرما در شرایط نا مساعد است.
اگر خرما در یخچال نگهداری شود احتمال بروز این پدیده کمتر خواهد بود. به هر حال شکرک فساد تلقی نمی شود؛ شکرک فقط با ایجاد تغییراتی در بافت و ظاهر خرما کیفیت آن را از نظر مصرف کننده پایین می آورد.
اما مطالبی ک خدمتتان گفتیم به معنی نیست که از خرما پرهیز کنید ، عوارض جانبی خرما زمانی اتفاق می افتد که شما بیش از حد به خرما علاقه داشته باشید و خیلی زیاد مثلا بیشتر از 10 خرما در روز بخورید بنابراین مصرف خرما را تحت کنترل داشته باشید و از میوه های دیگر نیز استفاده کنید. گفتنی است خرما ارزش غذایی بالایی داشته و حاوی پروتئین، کربوهیدرات و انواع ویتامین های B، A، K، C، منیزیم، پتاسیم، روی و دیگر موادمعدنی است و در طول شبانه روز حتما دو یا سه عدد از آن را بهتر است مصرف کنیم.
این میوه را باید آن را از فروشگاههایی خریداری کنید که از بابت کیفیت خرماها و تازه بودن آنها مطمئن شوید. از سوی دیگر نیز باید مطمئن باشید که خرمای خریداری شده توسط شما همان چیزی است که دقیقاً به آن نیاز دارید. آجیلنو این امکان را برای شما فرهام کرده است تا خریدی آسوده را تجربه کنید.